Lepkość to istotna właściwość płynów i plastycznych ciał stałych, która jest wynikiem oddziaływania wewnętrznych sił tarcia pomiędzy cząsteczkami cieczy – siły te powstają przy ruchu jednej warstwy cieczy względem drugiej. Czynnik ten wyraża opór wewnętrzny ciała przeciw płynięciu i stanowi jeden z najważniejszych parametrów fizycznych określanych dla płynów. W celu ustalenia lepkości stosuje się różne rodzaju metody, a jedną z nich jest kubek Forda pozwalający na badanie cieczy, takich jak akcesoria lakiernicze czy farby. Co to kubek Forda i jak go używać podczas przeprowadzania pomiaru lepkości? Gdzie swoje zastosowanie znajduje kubek Forda? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdziesz w przygotowanym przez nas artykule!

Co to jest kubek Forda? 

Kubek Forda, nazywany także kubkiem wypływowym to naczynie o specjalnej konstrukcji. W zależności od wymagań stawianych przez dane zastosowanie, kubki Forda mogą charakteryzować się odmiennym kształtem, pojemnością i średnicą otworu określonymi przez normę DIN EN ISO 2431. Specjalistyczne naczynia, jakimi są kubki wypływowe przeznaczone są do przeprowadzania pomiaru lepkości płynów, czyli gęstości materiałów lakierniczych czy farb ciekłych. Pomiar realizowany w ten sposób to prosty i szybki w realizacji sposób na określenie lepkości płynu, która jest proporcjonalna do czasu wypływu materiału przez otwór zastosowanego kubka. 

Kubek Forda w normie DIN EN ISO 2431 

Kubek Forda to naczynie wykonywane na podstawie wymagań zawartych w międzynarodowej normie DIN EN ISO 2431 dotyczącej oznaczania czas wypływu za pomocą kubków wypływowych. W dokumencie tym określone są metody oraz działania pozwalające na określenie lepkości badanych farb, lakierów i podobnych produktów przy użyciu kubka Forda, a także jego wymiary.

Pomiar lepkości płynu – jaki  sprzęt jest potrzebny?

Pomiar lepkości płynów to proces, który wymaga zadbania o odpowiednio przygotowane stanowisko pozwalające na jego efektywną realizację. Do elementów składających się na stanowisko przeznaczone do pomiaru lepkości, składają się elementy, takie jak:

• kubek wypływowy, 
• stojak lub statyw, 
• czasomierz.

Jak mierzyć lepkość przy pomocy kubka Forda?

Metoda pomiaru lepkości przy pomocy kubka Forda to prosty i szybki sposób na określenie tego istotnego parametru fizycznego. Polega ona na wypełnieniu naczynia wypływowego mierzoną cieczą oraz pozwoleniem na jego swobodny wypływ przez otwór zlokalizowany w dnie kubka, do którego dochodzi po umieszczeniu naczynia na odpowiednio przygotowanym stojaku. Czas całkowitego wypływu cieczy z zastosowanego naczynia powinien być mierzony przy pomocy czasomierza, a otrzymany wynik podawany w sekundach. Określenie czasu wypływu pozwala na wyciągniecie wniosków o lepkości płynu —  czas wypływu jest bowiem wprost proporcjonalny do lepkości badanej cieczy. 

Przy przeprowadzaniu pomiaru, warto mieć na uwadze fakt, że lepkość cieczy maleje wraz ze wzrastającą temperaturą. W związku z tym, realizowany pomiar lepkości powinien być przeprowadzany w ustalonych warunkach, gdzie temperatura wynosi 20°C, a ciśnienie 1013,25 hPa.

Kubek Forda i jego zastosowanie – gdzie wykorzystywane są kubki wypływowe?

Kubek Forda to specjalistyczne, znormalizowane oprzyrządowanie stosowane podczas pomiaru lepkości płynów, co jest szczególnie potrzebne podczas realizacji szeregu działań związanych z efektywnym wykorzystaniem produktów, takich jak akcesoria lakiernicze czy farby. Kubki wypływowe okazują się więc niezastąpionym narzędziem pracy podczas realizacji zadań przez każdego lakiernika, a jego obecność pozwala na sprawne przygotowanie farb i lakierów do nakładania ich przy pomocy natryskowych pistoletów powietrznych — przy ich zastosowaniu kluczowe jest bowiem postawienie na rozcieńczoną mieszaninę roboczą, która będzie charakteryzowała się odpowiednią lepkością. Kubek Forda z powodzeniem stosowany jest także w poligrafii, gdzie specjaliści wykorzystują kubki wypływowe m.in. podczas pomiaru lepkości lakierów dyspersyjnych.